Üstün zeka, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)‘ne göre kişinin zeka bölümünün (IQ) çeşitli ölçeklerle
tespit edilip normların ve kendi yaşıtlarının %98 oranla üstünde bir seviyede olmasıdır. Üstün zeka
bireyin yaşıtlarına oranla zihinsel performansının daha yüksek seviyede olmasıdır. Üstün yetenek
ise bireyin akademik beceri, sanat, müzik gibi alanlarda yüksek performans sergilemesidir. Üstün
zeka/yetenek, yaşa uygun seçilen zeka testleri ile ölçülür.
Üstün Yetenekli Çocukların Gelişimsel Özellikleri:
1-Fiziksel Özellikler: Üstün yetenekli çocukların fiziksel görünüşü zeka skalası ‘normal’ olarak
nitelendirilen bireyler ile benzerdir. Fiziksel olarak ayırt edici bir görünüşleri yoktur.
2-Sosyal ve Duygusal Özellikler: Farkındalığı yüksek, çok boyutlu düşünebilme kabiliyeti olan,
empati yeteneği güçlü, hayal gücü geniş, kurallara uyum sağlayan ve ifade etme becerisi gelişmiş
bireylerdir.
3-Bilişsel Özellikler: Problem çözme becerileri gelişmiş, hızlı öğrenen ve neden-sonuç ilişkisi
kurabilen, meraklı ve araştırmacı bireylerdir.
3 alt başlık halinde incelenen üstün yetenekli çocukların gelişimsel özellikleri her çocukta farklı
şekillerde görülebilir.
Ailelere Öneriler:
•Anlattıklarını dinleyerek ve bunu hissettirerek çocuğunuzun kendini ifade etme becerisinin
daha da gelişmesini destekleyebilirsiniz.
•Merak ettiği durumlar karşısında sorduğu sorulara yanıt vermelisiniz. Eğer sorulara yanıt
bulamıyorsanız kitaplar, ansiklopedi veya internet yardımıyla konuyu beraber araştırabilirsiniz.
•Her alanda mükemmel sonuçlar vermeyeceğinin farkında olmalısınız.
•Fiziksel güç gerektiren aktivitelere de vakit ayırmalısınız.
•Mükemmeliyetçi özellikleri her alanda başarılı olmaları gerektiğini hissettirebilir. Bazı
yeteneklerin emek gösterip zamanla gelişeceğinin bilgisini vermelisiniz.
•Yaşam koşullarına uygun bir çalışma programı planlamak yeteneklerinin ve zekasının doğru
yönetilmesi için faydalı olacaktır.
Üstün Yetenek Tespiti İçin Uygulanan Testler:
WISC-IV: 6 yaş ile 16 yaş 11 ay arası çocuklara uygulanır.
WISC-R: 6 yaş ile 16 yaş arası çocuklara uygulanır.
Standford Binet: 2 yaş ile 85 yaş arası bireylere uygulanır. Önerilen uygulama başlangıç yaşı 3 yaş
6 ay ve sonrasıdır.
CAS: 5 yaş ile 17 yaş arası çocuklara uygulanır.
Psikolog
