İçinde bulunduğumuz günlerde yaşadığımız coronavirüs pandemisi, dünyadaki tüm insanların olağanüstü günler yaşamasına ve hayatlarında pek çok değişiklik olmasına neden oldu. Bu noktada önemli bir konu da çocukların bu süreçten nasıl etkilendikleridir.
Coronavirüs nedeniyle çocuklar okullarından ve arkadaşlarından uzaklaştılar, eğitimlerini sanal ortamda görmeye başladılar, sokağa çıkma kısıtlamalarından dolayı sosyal etkinlikleri azaldı, evde daha uzun süre geçirmek durumunda kaldılar, pandeminin tüm dünyada yarattığı kaygı çocukların da çevresini sardı. Özellikle okul öncesi çocukların gelişimi çok hızlı ilerlediği için, pandemi günlerinde kaybedilen eğitim ve sosyalleşme imkanları acaba onların gelişimlerini olumsuz etkiler mi? Aileler olarak çocuklarımızın fiziksel, bilişsel, sosyal ve duygusal gelişimlerini desteklemek için neler yapabiliriz? Bu konuda aşağıda sıralanan öneriler çocuklarımızın gelişimlerini desteklemeye yardımcı olabilir:
Pandemi Sürecinde Çocuklarımızla İletişimi Daha da Artırmalıyız
- COVID-19 hakkında çocuklarımızla konuşmalı, onların bu pandemi hakkında sahip oldukları bilgileri öğrenmeli ve yanlış bilgileri düzeltmeliyiz.
- Neden evde kaldığımızı, okula neden gidemediğini açıklamalıyız. Çocuğumuzun bize sorduğu soruları kısaca cevaplamalı, küçük bilgiler vermeliyiz. Çocuklarımızın kaygılarını arttırmamak için hastalıkla ilgili detaylı bilgiler vermemeliyiz. Tv’den bu konudaki haberleri dinlemelerinin önüne geçmeliyiz. Evde yetişkinler olarak da hastalık konusundaki konuşmalarımızı çocukların yanında yapmamalıyız.
- Okul öncesi dönemde çocuklar defalarca aynı soruları sorabilir sabırlı olup her seferinde benzer cevapları vermeliyiz. Oluşturduğumuz resim kartlarıyla, hikayelerle, oyun oynayarak ya da oyuncak bebekleri kullanarak hastalıkla ilgili almamız gereken önlemleri anlatabiliriz.
- Bu sürecin geçici olduğunu, tekrar okuluna ve arkadaşlarına kavuşacağını, dışarıda rahatça gezebileceğimizi onlara açıklamalıyız. Evimizin güvenli olduğunu belirtmeliyiz.
- Bu süreçte kendi kaygılarımızı çocuklarımıza yansıtmamaya özen göstermeliyiz, etrafımızda duyduğumuz kaygı uyandıran olaylar hakkında onların yanında konuşmamalıyız.
- Bizler gerekli tedbirleri alarak ve aşırı kaygı yaşamayarak onlara model olmalı ve böylece kendilerini güvende hissetmelerini sağlamalıyız.
- Arkadaşlarıyla, akrabalarla, aile büyükleriyle iletişimlerini on-line olarak sürdürmek çocuklarımız için yararlı olabilir.
- Çocuklarımızın korku ve kaygılarını dışa vurmalarını kolaylaştırmalıyız. Örneğin; korkularıyla ilgili resim yaptırarak, birlikte hikaye oluşturarak, oyun oynayarak duygularını dışa vurmalarını, korkularını anlatabilmelerini sağlayabiliriz.
- Yakın çevrelerinde korona virüsünden dolayı ölüm haberi alındığında sorular sorarlarsa detay vermeden bazı insanların hafif atlattığını bazı insanlarda ise hastalığın ağır seyrettiğini o yüzden ölümlerin de olabildiğini anlatmalıyız. Kaygı düzeyi yükselen çocuklar için bir uzmandan destek almalıyız.
Pandemi Sürecinde Çocuklarımızla Evde Neler Yapabiliriz?
- Artık evde daha uzun zaman geçirmek durumundayız. Bu nedenle çocuklarımıza evde gelişimlerini destekleyici bir ortam yaratmalıyız.
- Pandemi sürecinde ebeveynler olarak dikkat etmemiz gereken en önemli nokta; çocuklarımızla iletişimimizi en iyi şekilde sürdürmek olmalı. Onlar için planlayacağımız günlük rutinler hakkında onların fikirlerini almak uygulamanın sağlıklı ve sürdürülebilir olması açısından önemlidir.
- Evdeki günlük yaşantımız için düzenli bir rutin oluşturmalıyız. Dengeli beslenmek için birlikte yemek yapmak, sofra hazırlamak, uyku, banyo yapmak, oyun oynamak, etkinlik yapmak gibi belli rutinler oluşturabiliriz. Evde iş bölümü yapabilir, çocuklarımızın yaşlarına uygun, küçük görevler verebiliriz.
- Uzaktan eğitim saatlerinde çocuklarımıza destek olabiliriz. Derse yalnız katılan çocukların dikkatleri çabuk dağılabilmektedir. Onların ders saati bizim serbest saatimiz olmamalı. Birlikte derse katılabiliriz, en azından aynı odada bulunabiliriz. Yani bizim de dikkatimiz çocuklarımızın dersi üzerine olmalı. Böylece onların dikkatlerini toplamalarına yardımcı olabiliriz.
- Pandemi sürecinde çocuklarımızın tablet, telefon ve televizyonları kullanım süreleri arttı. Bu süreleri kısaltmak için çocuklarımızı sürekli uyarmak yerine onların zevk alabileceği eğlenceli, ilgi çekici ev içi aktiviteleri planlamalıyız. Ayrıca eğitici, öğretici yayınlara çocuklarımızı yönlendirerek onların gelişimlerini destekleyebiliriz. Örneğin masal dinlemek, basit yemekler yapmayı öğrenmek, başka ülkeler, hayvanlar vb. hakkında bilgi sahibi olmaya çalışmak hem zevkli zaman geçirmeyi sağlar hem de gelişimlerini destekler.
- Çocuğumuza bu dönemde ilgisini çeken bir konuda beceri eğitimi yapabiliriz. Online olarak bu eğitimleri alabiliriz. Örneğin, dans, yabancı dil, kağıt katlama sanatı, enstrüman çalma vb. öğrenebilir.
Pandemi Sürecinde Çocuklarımızla Evde Yapılacak Etkinliklere Örnekler
- Mandallar yardımıyla renk çalışmaları,
- Gözünü kapatıp dokunduğu nesneyi tahmin etme (bil bakalım), (Taktil Oyunlar)
- Tuz kili oluşturup boyama,
- Quilling,
- Basit ritim hareketleri,
- Ev koşullarına göre fiziksel aktiviteler yapmak, (trambolin, hamak, ev bisikletleri, salıncaklar)
- Hayal gücüne dayalı artık malzemelerden bir şeyler tasarlamak,
- Boyama, Sulu boya ile el baskısı, Mandala boyamak,
- Patates baskısı yapmak,
- Okul öncesine uygun basit sudoku yapmak,
- Okul öncesi öğretmenine danışarak etkinlik kitabı ve dikkat geliştirme setleri edinmek,
- Bir nesneyi saklayarak sıcak-soğuk oyunu oynamak,
- Mutfakta çocukla birlikte pasta ve kurabiye yapmak,
- Değişik şekiller oluşturmak,
- Çoraplardan kukla yapımı gibi aktivitelerde bulunmak.
Sena Doğu
Uzman Psikolog
Uzman Psikolog
